Spółki typu spin jako forma aktywności przedsiębiorczości akademickiej w Polsce

Abstract

W ostatnim czasie trwa ożywiona dyskusja na temat transferu technologii z uniwersytetów oraz innych jednostek badawczo-rozwojowych do sektora gospodarczego. W dobie globalizacji informacji oraz komercjalizacji dóbr intelektualnych budowa platformy komunikacyjnej między przedsiębiorcami a przedstawicielami środowiska naukowego nie może zostać odsunięta na dalszy plan. Odmienne podejście oznacza zaprzepaszczenie szansy rozwoju uczelni wyższych. Toczący się dyskurs poświęcony przedsiębiorczości akademickiej otwiera nowe możliwości praktycznego zastosowania wypracowanego kapitału intelektualnego. W praktyce występują dwa modele transferu technologii. Pierwszym jest uzyskiwanie wyłączności na określone dobra intelektualne przez uniwersytety, a następnie sprzedawanie licencji przedsiębiorcom. Natomiast drugim sposobem komercjalizacji dóbr jest tworzenie przez pracowników naukowych nowych przedsiębiorstw badawczych, których celem jest opracowanie zastosowań dla nowatorskich pomysłów [1]. Firmy wyodrębniające się z uniwersytetów, tzw. firmy odpryskowe typu spin, zakładane przez pracowników naukowych lub studentów, tworzone są w celu rozwijania opracowanego przez założycieli pomysłu. Tworzone podmioty gospodarcze mogą być niezależne, bądź zależne w pewnym stopniu od swojej jednostki macierzystej. Kwestie wzajemnych powiązań określają regulaminy wewnętrzne danej instytucji. Dostrzegając obopólne korzyści płynące z tego typu współpracy, władze uczelni coraz przychylniej odnoszą się do prezentowanego tematu. Zauważono, że poprawa współpracy sektora naukowego z przemysłem w zakresie badań i transferu technologii przyczynić się może do zwiększenia konkurencyjności uniwersytetów na arenie międzynarodowej. Niezbędnym jest jednak określenie jednolitej procedury oraz zasad tworzenia spółek celowych. Niezwykle pomocnym może okazać się przyjmowanie programów pomocowych wspierających idee komercjalizacji dóbr intelektualnych poprzez zapewnienie zaplecza finansowego. Ramy prawne funkcjonowania polskich akademickich spółek typu spin określa ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym. Zgodnie z prawem polskim uczelnie zostały zobligowane do podejmowania współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym, w szczególności w zakresie prowadzenia badań naukowych i prac rozwojowych na rzecz podmiotów gospodarczych, w wyodrębnionych formach działalności, w tym w drodze utworzenia spółki celowej, czyli spółki typu spin. Przedsiębiorczość akademicka ma znaczący wpływ na rozwój przedsiębiorstw innowacyjnych, ma wpływ na transfer sfery badawczo-rozwojowej oraz naukowej do praktyki gospodarczej. Akademickie spółki spin-off są narzędziem skutecznego wykorzystania kapitału intelektualnego stworzonego w ramach pracy naukowo-badawczej na uczelniach wyższych. Od pewnego czasu innowacja stała się ekonomicznie opłacalna, gospodarczo uzasadniona i oczekiwana. Szkoda zaprzepaścić zachęcająco kształtującą się politykę w tym zakresie, tym bardziej, że przedsiębiorczość akademicka jest doskonałym łącznikiem między nauką a praktyką gospodarczą, dzięki czemu sprzyja podnoszeniu innowacyjności i konkurencyjności gospodarki. The article to improve scientific collaboration with the industry sector in research and technology transfer had been dedicated. It will increase the competitiveness of universities in the international arena. There are two models of technology transfer. The first is getting exclusive rights to certain intellectual goods by universities, and then selling licenses to entrepreneurs. The second way is to create commercialization of goods by scientific research of new companies whose aim is to develop applications for innovative ideas. The author in more details spin as a form activity academic entrepreneurship in Poland has been researched. Polish academic enterprise is mainly small and medium-sized enterprises operating in the technology sector. In considering the companies in its narrow definition distinguishes between: company's spin-off, these are independent projects and unintended by the parent organization; company's spin-out, they are project dependent, linked by capital or otherwise with the parent. What connects the above mentioned entities is that a spin-off / spin-out stands entity it assumes, may it be a researcher, student or graduate school, and the fact that the use of intellectual property university, which was established in close connection with science or the work of the company's founder in college or scientific institution. The main objective of the company's spin is the commercialization of intellectual property, the knowledge and technology generated at the university or another research institution. As a result, companies of this type may be only those companies whose purpose is to implement already produced intellectual property, in particular in the field of industrial property to protect, among others, inventions, utility models and industrial products, whether in the field of copyright. Academic entrepreneurship has a significant impact on the development of innovative enterprises, it affects the transfer of research and development and science to business practice. Academic spin-off companies are a tool for the effective use of intellectual capital created within the framework of scientific and research work at universities. Academic entrepreneurship is the perfect bridge between science and business practice, so it promotes innovation and economic competitiveness. It is clear that the level of cooperation and links between science and business is still insufficient. Creating spin-offs in the environment of scientific institutions is a new look at the role and place of higher education in the region's economy and the country. In the article the academic entrepreneurship in public institutions in Poland, academic spin-off, the legal basis for the existence of the company's spin in Polish higher education; university of the third generation and Polish examples of spin off (the company PHARMENA and BTT AUTOMATION) had been investigated. The author in necessary to take action towards the elimination of barriers to the creation of mechanisms and the transfer of innovation from the academic sector entities has been focused.